Oom Willie

Oom Willie kwalifiseer as vlieenier

Huldeblyk deur Nico Pretorius, Oom Willie se seun Julie 2020

Liewe viende en familie

Ek is jammer dat ons n begrafnis  vir my pa op hierdie manier moes doen want dis buite ons gebruike en kultuur. Tog is ek oortuig dat dit die veiligste en beste opsie was in hierdie onsekere tyd en aaklike omstandighede.   

Tannie  Pattie en my pa was baie goeie vreinde die agelope paar jaar. Hulle het ure lank gekuier en baie gesels  gelag so tussen die cuppachinos deur slefs n glasie Hanepoot  of Amarula.  My pa het altyd gese hy en tannie Pattie was n tweeling in gees. Wilmarie het opgemerk toe sy tannie Pattien ontmoet hoe baie tannie Pattie haar  herinner aan my pa se jongste suster tannie Marie Mostert  haar oe, glimlag en vriendelikheid. Dit  was altyd gerustelled om te weet dat my pa geseldskap het , dat daar iemand is wat vir hom uitkyk en d at hy nie alleen was nie.  Tannie Pattie is n dag na my Pa ook aan covid19 oorlede. Dit was binne 12 ure nadat sy die eeste covid simptome getoon het.  Ons  innege meegevoel  aan tannie Pattie se dogters  Suzette en Karen en ook hul gesinne. Julle ma was n wonderlike mens en het vir my pa geweldig baie beteken. Ons is dankbaar dat hulle paaie gekruis het end at hulle tot op die einde vreugde en liefde en geluk so ervaar.

 Baie dankie neef Freddie vir jou boodsap en jou advies en reelings om die internet roudiens mootlik te maak.  Terwyl ek die opname maak is jy ook besig om joune te doen.

Dankie Thys Pretorius. Nie net vir jou pragtige woorde nie maar ook vir al die jare wat jy met ons familie kontak gehou het.  My pa het dit baie waardeer en soook ons.

Ons dank ook aan die personeel van witfield park Sedert 27 Maart was daar baie streng voorsorg om die infeksies te beperk  Hulle het deurlopend altyd my pa goed versorg en sy belange op die hart gedra

Ek en Wilmarie oorweldig  deur  al die oproepe boodskappe en wense wat ons ontvang het.  Ons waardeer dit baie en put ons krag en vertroosting daaruit. 

Besondere dank aan Rob Smith. Ron was my pa se buurman en hulle paaie gekruis toe my  pa 90 geword het net na my ma oorlede is .  Rob iwas n wonderlke vriend vir my pa. Hy het my pa gehelp met honderde goed om die lewe vir hom makliker te maak. Na my Pa verhuis het na Witfield park het hysteeds kontak gehou, my pa gereeld besoek en baie uigeneem om te gaan eete kuier en soms ook van my pa se medeinwoners   Hulle laaste kuier was toe Rob hom net voor lockdown kom haal het om  die groot tiger month model te wys wat Andre rob  besig was om vir my pa te bou. Tussen die fotos sal julle Rob en my Pa op sy 99ste verjaardag sien met die model en ook n foto van die voltooide model. Tragies dat agv lockdown  my pa nooi te voltooide model kon sien nie. Rob jou vreinskap hulp en moite  dei afgelope tien jaar word opreg waardeer en sal ons altyd bybly  Baie dankie.

Dis tragies dat ma pa laas week woensdag alleen sterf sonder enige bekende om sy sterfbed of n laaste gebed sterf.  Ironies want hy was vir so baie mense deur sy lewe besoek en vertroos  in hulle laaste dae en ure.  Veral in die aftreeoord het hy gereeld inwoners  in nood besoek vertroos en gebid.

Ek het die afgelop paar dae baie tyd gehad om te besin oor sy lewe waarvoor hy getsaan het en wat ons vorentoe kan saamneem.

My vrou brskryf hom as a  kind en gentrle soul

My pa vertel da thy n belofte gemaak het dat as hy die oorlog oorleef hy sy lewe aan die here sy kerk en geloof so wy en hy het dit gedoen. Hy was n baie aktiewe lewende lidmaat van die Hervormde Kerk . Na byna 60 jaar as kerkraadslid bedank hy om my ma voltyds te versorg. Na haar dood skakel hy weer aktief by die gemeentlike werksaamhede in. Hy was toe al 90 jaar. Behalwe vir die paar jaar wat hy my ma voltyds versorg het het hy net by uitsonderingi n Sondag erediens gemis . Hy het dit gedoen as n leefwyse.  Dit was vir hom belangrik. Hy het daaruit geleer end it het sin aan sy lewe Hy het elke dag sonder uitsondering sy bybel gelees en gebid.Nie omdat hy skuldig of verplig gevoel het nie maar omdat hy wou. Sy  laaste grooddruk bybel het hy letterlik stukkend gelees. Dit het soos n handbook wat oor en oor gebruik is gelyk. Wilmarie moes dit onlangs herstel want dit het in letterlik in stukke uitmekaar geval.  Alles wat hy na gesoek het om n wonderlike lewe te geniet  het hy in die Bybel gaan soek en gevind. Dit was die alpha  en  omega vir hom.  Hu het nie nut gesien om dander geskrite te raadpleeng nie. Toe hy op 94 na Witfield park verhuis het hy dadelelik by die bybelstudie groep aangesluit. N hoogepunt was  Maandag aande se  huisgodsdiens vir die inwoners wat hy meestal gely het meestal gelei het Die laaste moes Tannie Pattie die leeswerk in die swak lig namens hom doen.

Wat onthou ek van hom.  

Hy was n eenvoudige mens was min waarde aan aardse goed geheg het en met min tevrede was. Sy lewe ly hy op n geestelike vlak

Hy was altyd blymoedig.  Maklik gelag en vriendelik. Het maklik met vreemdes gesel. My pa het nie geweet hoe om nors of onvriendelik te wees nie.  Hy was nooit in n slegte buinie. Hy het nooit kwaad geword nie.  Opgeruimd vriendelik en positief. Hy het nooit gekla nie – dit het altyd goed gegaan  Hy  was emosioneel baie sterk. Hy was hartseer na n geliefde se afsterwe maar het vinning weer aanbeweeg met n houding van daars nog baie om voor te leef. Hy het die lewe altyd geniet en as dit sy keuse was su hy nog vir etlike jare met ons gewees Hy was terseldetyd nie bang vir die dood nie en geweet as sy tyd kom sal hy gereed wees.

My was geweldig aanpasbaar en het berus by sy omstandigheid. Die veranderling met ouderdom in sy lewe en gesondheid het hy met gelatenheid aanvaar en aanbeweeg.    Daar was geen wroeging gewees toe hy sy huis moes verkoop of ophou motor bestuur nie of by n nuwe gemeente moes inskakel nie.   Hy het alles met gelantenheid aanvaar positief gebly. Hy maak aanhoudend nuwe vriende en behandel almal was sy pad kruis self onbekendes met vriedskap deernis en empatie.   Vyande het hy nie gehad nie.  Hulle het of  die lig gesien of die pad gevat.

Hy oordeel nooit iemand nie maar bid altyd dat hulle gelei en bemoedig sal word deur werking van die die heilige gees. Hy het dit verstaan en onwrikbaar daarin geglo.

Hy was  altyd baie dankbaar vir alles wat sy kant toe gekom het. Hy het bittermin verwag en was uit verband dankbaar vir selfs klein goedjies soos my laaste vadersdag geskenk aan hom was bottle Hanepoot wyn.  

My Pa is wonderlik geseend in sy lewe. Nie met aardes goed nie maar met goed wat regtig jou lewe gemaklik en gelukikig maak. . Hy het nooit n siekbed in sy lewe ervaar nie.  My pa sluit sy werklewe af sonder om  n enkele dag siekteverlof hoef te neem.  Sy totale tydperk in n hospital  tot en met sy opname in frail care verlede Dondedag  was  3 dae vir n liesoperasie.  Selfs die prostaat en velkanker wat hy in sy laat negentigs  ontwikkel  het word gou en maklik suksesvol behandel.  Ek het altyd met hom gespot en gese “ As pa eendag Hospitaal toe gaan pa daar sterf want pa se liggaam gaan nie weet hoe om dit te hanteer nie” Dan het  gelag en geantwoord.”Ek tel my seeninge”

Nooit in sy lewe ervaar he enige noemens waardige teespoed nie. Nooit beroof besteel ongelukke of geldelike nood nie.

Hy ontvang  in oorvloed wat hy nodig het.  Self finansieel werk goed baie goed vir hom uit.  Hy was vir 40 jaar op pensioen en hy sterf sonder om n dag se geldelike nood of kommer .

Hy was n eenvoudige mens want uit die bybel geneem en geleer het vir himself n kommervry vrugbare en vreugdevolle lewe geskep. Hy dink hy is deur n skare engele vir 99 jaar en 5 maande behoed en bewaar is tot dit sy tyd was om die tydelike vir die ewige te verwissel.  

Wat het ek by hom geleer.  Geloof, Vertroue Eenfoud. Blymoedighedi. Aanpasbaarheid. Berusting. Dankbaarheid en  kommervry end at die Here sal voorsien..Ek leer ook by hom dat  mens jou eie realiteit op aarde kan skep deur jou geloopf jou ingestelheid jou denke, jou  gebede.

Ons her gisteraand wyn gedrink en sy lewe gevier. Ons was bevoorreg en baie dankbaar dat sy lewe vir so lank deel van ons lewens was.

Vir die van julle wat dalk in hierdie  onsekere tyd bevrees en in nood is – dink oor hoe oom Willie dit so hanteer het - Vra en vir jou sal gee word self meer as wat jy nodig het. Glo en jy vind.

Ek sluit af met die laaste sin van sy tafel gebed.

 Voed ook on siele met die hemelse speise u heilige gees. Amen

Tannie Marie ( Sussie) Mostert

Cielie Mostert Theunisen se onthou.

Ma Mossie het ons geleer om die lewe te vat soos dit kom en om die beste daarvan te maak. Om te lag al wil jy huil. Om die humor in elke situasie, al is dit ‘n slegte situasie, raak te sien. So het ons o.a. Kobie en die invloed van ‘n gestremde op ‘n familie leer hanteer.

Sy het ons geseën met haar talente … skeppend met woorde en met haar hande. Sy was so lief om kosmos te skilder en was mal oor ‘n donkie. In my huis, en ook in my skoonma se huis, is donkies wat sy geteken het ... altyd saam met blomme. Oom Willie, ek hoor by Nico dat oom ook nog ‘n skildery van haar in jou kamer het ...

Sy was ‘n wyse vrou en bitter baie lief vir haar mense. Ek dink van al die kinders was ek die meeste bederf omdat sy vir 15 jaar by ons ingewoon het. My kinders het wonderlike herinneringe aan ‘n dierbare ouma.

Haar lewensteks was Spreuke 30:7-9:

Net twee dinge vra ek van U; moet my dit tog nie weier nie:

Moenie toelaat dat ek vals is en lieg nie;

Moet my nie arm maak of ryk nie,

Gee my net die kos wat ek nodig het, sodat ek nie te veel het en U verloën nie en sê: Wie is die Here?” nie, en sodat ek nie arm word en steel en my God se Naam oneer aandoen nie.

Ek onthou al van kleintyd af haar vertellings oor haar korrespondensie met Fanus Rautenbach met ‘n program wat hy op afrikaanse radiodiens gehad het. Sy was dink ek minister van “Huis-en-haard en plaaslike aangeleenthede”. Sy het haarself “Boervroutjie” genoem. As ek reg onthou het hy partykeer ook per telefoon gesels met haar. Dit was in die omgewing van 1964 – ek was maar toe 5 jaar oud en Kobie nog nie eens daar nie. Lank gelede....

Sy het baie vertel van die plaas en ek dink sy was maar ‘n alleenkind so in haar eie verbeeldingswereld. Sy het o.a. vertel van al haar katte wat in die stad gaan werk het en wat vir haar baie geld sou inbring volgens die boeties se stories .... later eers besef hulle is van kant gemaak. Syt vertel syt ‘n draadpoppie gehad – lank en maer – en hoe sy vir die poppie klere gemaak het. Sy het ook haar katte aangetrek.

Vertel van nagmaal naweke. Dit het altyd vir my so lekker geklink.

Vertel van perdekar ry dorp toe. Ouma het altyd ‘n hekelwerkie by haar gehad en al sou die perdewa probleme langs die pad optel, het sy gesit en hekel om die tyd om te kry.

Vertel van nuwejaar en hoe almal bymekaar aangesluit het op pad na ‘n piekniekplek.

Vertel van troues en ‘n storie van “pen steek” of so iets – al die jong manne te perd - wat  ‘n troutradisie was en dan het jy die wit vlag gewen wat jy dan heel voor op jou perd tot by die onthaal kon neem . Een keer het oom Flip die vlag gewen wat ‘n groot storie is as jy gewen het ... dalk onthou Oom meer van dit.

Sy vertel van ouma en oupa wat so vroegoggend stiltetyd gehou het en dan ook saam halleluja liedere gesing het. Ek onthou vaagweg daarvan maar was maar pas 5 toe ouma oorlede is.  Soms wonder ek of mens regtig onthou ... as ek so praat van vaagweg ... en of dit ‘n mens se verbeelding is en omdat jy die opset van die plaas in herinnering kan roep, jy jou eie onthou rondom vertellings bou ...

Sy het vertel van ‘n Van den Berg gesin waarvan die pa so vroeg oorlede is en daar ek dink 9 kinders was wat toe in die weeshuis geplaas is omdat sy nie voltyds na hulle kon omsien nie want sy moes toe as verpleegkundige voortgaan met haar werk. Die kinders het dan skoolvakansies huis toe gekom.Sy het vertel die tannie Van den Berg het jaarliks ‘n trommel vol koekies gebak wat sy vir die kerk se basaar gestuur het. Ouma moes dit dan by die basaar besorg. Ma Mossie het altyd so geloer na die koekies, mooi verpak in hopies, soort by soort en so lus geword daarvoor maar sy kon niks daarvan eet nie want Ouma het gese dit is die kerk se goed. Hier in Pietersburg is een van my groot vriendinne Isabel van den Berg en toe sy en ma Mossie een dag so lekker sit en gesels kom my ma agter dat Isobel se man Johan, een van die Van den Berg kinders is.  Oupa het hul altyd op die stasie gaan haal met skoolvakansies en dan weer op die trein gaan sit as die skole weer begin. My ma het altyd saam gery. Sy het groot agting gehad vir die Tannie Van den Berg wat altyd gesorg het dat die kinders na ‘n skoolvakansie skoon en netjies terug is skool toe vir die volgende termyn. 

Sy het vertel van iemand wat sy vrou met ‘n byl dood gekap het en toe na ouma toe gekom het vir hulp. Bebloed en hoe ouma gaan help het ... klink na ‘n riller storie.

Syt vertel van Tannie Sus toe sy al uit die huis was en “slim” gaan word het in die stad, ouma se huis so kom herrangskik het as sy naweke kom kuier het. Ouma het dit maar toegelaat en as tannie sus terug is stad toe, alles maar weer teruggeskuif het soos dit was. Ek dink my ma en ouma se persoonlikhede was baie dieselfde ...

Ma Mossie was deur die plaasvolk “Mapir” genoem wat iets beteken het soos “Die ounooi het jou gekry toe sy al oud was”.  Syt ‘n gediggie geskryf van

                Seringboom bessie,

                Seringboom blom

                Mapir, Mapir,

                Jy’t huis toe gekom.

Die seringboom beteken in my onthou “plaas”.  Die skoppelmaai. Die buite koelkamer. Die rieme aan die takke. Die lekker speel ... oupa het sy tabaksakkies vir my gebere en as ek kom kuier het het ek die sakkies vol seringbessies gemaak en huis toe gevat. Om wat mee te maak??

Hy het ook ‘n sakkie vol sente vir my gegee vir sommer net ....

Ek onthou haar stories van die Patsies ... die hasie familie ...  en hoe sy altyd situasies in die huis ingeweef het in haar vertellings en ons so lewenslesse geleer het. Kon nooit verstaan hoe die hasies so alles van ons doen en late kon weet nie. As ons gevra het hoekom ‘n babatjie se naels vuil kan raak want hulle slaap dan net heel dag het sy o.a. gese dit is omdat hulle in die aand in die Patsies se tuin moet gaan werk. Met groot wysheid en ‘n lewendige verbeelding het sy ook ons lewens met woorde en stories helder ingekleur ...

Die volgende is ook deur haar geskryf ...

“Ek sien in my gees die glorie en die almag van die Heer. Die Allerhoogste wat in liefde oor sy Koninkryk regeer ....”

Wanneer ek hierdie lied sing of hoor dan voel dit vir my asof ek reeds in marsjeer deur die mooi roomblink pêrelpoort. Ek sien die onbeskryflike fondamente van die 12 soorte edelstene, loop verby die engel wat op wag staan, verby die wonderlike goue lig wat jou toevou en omstraal, loop langs die kristal helder stroom by die boom van die lewe verby, op die blinkende goue strate tot voor die troon van God. Dit alles is so onbeskryflik mooi en waar en reg. Die Here God verlig alles en die Lam is sy lamp.

Die Grootsheid hiervan kan by die lees alleen my laat voel soos ‘n opgerolde wurmpie.

Genade is dat ek nie vir die Nuwe Jerusalem hoef te wag nie. Ek kan reeds nou voor God se blinkende, winkende troon staan, so maklik soos: buig af, maak jou oë toe en jou gemoed oop en sing: “Loof Hom, prys Hom Halleluja. Hy is Koning, Hy regeer

Oom Nic

Oom Willie skryf.

Broer. Nicolaas Willem Pretorius bekend as Nick was in ons gesin bekend as die stil stterkman. Hy was stewig en sterk gebou. My broer Flip was die kapokhaantjie van die gesin. 

Marie (Gous) Mostert onthou dievolgede:

My Boeta (Peet) ook alombekend as Mossie was nog klein en ek nie veel groter daar op die plaaswerf.

Kan onthou die manne het gestaan en gesels toe Boeta roep "oom, oom". Oom Nick het omgekyk en toe gooi Boeta hom met n klip net bokant sy oog. 

My pa  Tom gryp hom vir  n pakslae  maar oom Nick keer en lag oor die kishou  van so n klein seuntjie -  Boeta (Peet) was seker so 2 jaar oud.

Oom Flip

Volgens oom Willie was oom Flip langer in die Noorde as 1941. 

Marie (Gous) Mostert onthou dievolgende:

Oom Flip het mos van die wa af geval en sy hak vergruis en daar was sprake dat hy sy voet  kon verloor maar op die ou end behou seker ouma se gebede. Sy was bekend as n voorbidder. In sy jare as alkolis mom hy een more by oupa en se hy moet saamry, Hy het die vorige nag op oom Thysie se draai met die lorrie  oor die heining gevlieg.  Oupa moet saam dat hul die draad kan regmaak. Oupa het gebrom oor die dronkmans praatjie maar hul is toe weg met draad en tang. Oupa was baie verbaas om sy trok op al 4 wiele in die veld te sien staan met net die boonste draad af. Hy sien toe die trok se spore op die draai en daar hou dit op en besef toe die wal en spoed het die sprong veroorsaak. Die draad is reg gemaak en oom Flip het met die trok daar weggery, niks oorgekom. 

Tannie Cielie

Oom Koot

Van links na regs. Wietie en Willie. Koot en Sannie. Cielie.  Op daardie stadium was Willie Koot Cielie en Marie ( Sussie) die enigste oorlewendes. 

Oom Luk

Oupa JN Pretorius en Ouma Malie

Hierdie foto is geneem met Oupa Nick en Ouma Malie Pretorius se 60se huweliksherdenking. Agter staan ooms Flip Nick en Willie. Voor sit tannie Marie, en Cillie. Langs ouma sit oom Luk en Koot.

Add caption

Add caption

Bo is Oupa se doopsertfikaat. Waarom dit eers op 3 Desember 1948 uitgereik is. is nie onduidelik. Die vermoede bestaan dat hy dit benodig het vir sy bestuurslisensie. Hy as toe al 64 jaar oud en dit was omtrent op die ouderdom dat hy sy eerste kar, n Plymoth gekoop het.

Hierdie kwitansies was vir die erflating wat aan elke kind uitbetaal is. Ek neem aan  dat oom Flip het n verband op die grond geneem het teneinde aan die broers en suster elk 100 Pond te betaal. Ek neem aan dat die plaas dus gereken 700 Pond werd was.. (Nico Pretorius)

Add caption

Nico Pretorius : Hierdie is Oupa se ontslagvorm. German East Africa is die huidige Tanzaniee, Burundi en Rwanda. Volgens die dokument het hy daar diens gedoen as n troep vir 1 jaar en 19 dae. (Ek wonder of dit vrywillig of verpligtend was? Is die soldate vergoed en wie het na die boerdery omgesien. -NP )

Volgens die kwitansie bo het Oupa 6 Pond betaal aan die sekretaris van verdediging. Dit moes aan die begin van sy dienstydperk gewees het. Ek wonder vaarvoor dit was? -- Nico Pretorius.

Nico Pretorius:  Hieronder is n Koopbrief waar Oupa grond aangekoop het van n ene GC Kachelfoffer. Volgens my pa oom Willie het hy gereeld grond aangekoop en bygehuur.